Tang thương đời mót quặng

Vụ sạt lở núi ở Yên Bái:

Tang thương đời mót quặng

Copy từ http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/510677/Tang-thuong-doi-mot-quang.html; tin ngày 09/09/12, mục Ch.trị - XH.

TT - Đã có 16 thi thể được tìm thấy trong vụ lở núi kinh hoàng ở xã La Pán Tẩn (huyện Mù Cang Chải, Yên Bái) xảy ra sáng 7-9. Vụ tai nạn làm bàng hoàng những bản rẻo cao yên bình.

Chị Thào Thị Xào bế con chưa đầy 1 tháng tuổi nghẹn ngào, chết lặng bên mỏm núi ngóng tin chồng là Lý A Lềnh - một trong năm nạn nhân chưa tìm thấy thi thể - Ảnh: Lâm Hoài

Đến chiều tối 8-9-12, hàng trăm người dân, thanh niên tình nguyện, công an, quân đội, công nhân vẫn miệt mài đào bới tìm kiếm thi thể người xấu số. Hai người mất tích không biết còn nguyên vẹn hay đã tan nát vùi lấp đâu đó trong những vũng bùn.

Chưa kịp thấy quặng thì đã mất người

Con dốc từ ngã ba Kim (xã Tú Lệ) vào tới khu mỏ Trống Pá Sang (xã La Pán Tẩn) chỉ vẻn vẹn trên dưới 10km nhưng chỗ bùn lầy ngập gối, chỗ hố sâu nứt toác. Mất gần ba giờ lội bộ, chúng tôi mới đặt chân được tới cửa khu mỏ, từ đó tiếp tục theo người dẫn đường luồn rừng gần một giờ nữa mới tới được hiện trường vụ tai nạn do con đường độc đạo dẫn vào mỏ đã bị đất đá vùi lấp. Đường đi gian nan là thế, nhưng từ sáng sớm hàng trăm bà con người Mông từ trẻ tới già bỏ hết công việc vượt dốc tới tận nơi để tìm người thân xấu số. Người gùi thêm tấm chiếu, người đèo miếng ván làm đồ khâm liệm cho người thân.

Chảo Úng Lai, một công nhân khu mỏ, cho biết sáng 7-9 trời mưa xối xả. Khi Lai đang trú mưa trong lán bỗng giật mình bởi tiếng động ầm ầm vang cả một góc rừng, chạy ra thấy đất đá, cây lớn trôi ào ào xuống vực. Chỉ trong phút chốc nhưng La Văn Trận - đồng nghiệp của Lai - đã bị đất đá cuốn trôi khi ra kiểm tra mỏ.

Đau đớn nhất là khi tìm thấy thi thể nạn nhân. Nhiều người đã khóc nghẹn khi đoàn tìm kiếm mang về không phải là thân thể nguyên vẹn và cũng chẳng rõ của ai. Như thi thể của nạn nhân La Văn Trận được tìm về nhưng lại thiếu mất một khúc chân, anh em chia nhau đi tìm và phát hiện cách nơi xảy ra tai nạn hơn 2km.

Suốt từ sáng tới trưa 8-9-12, trên đường từ khu lán trại của mỏ xuống hiện trường vụ tai nạn, một bà mẹ trẻ bế bé trai chưa tròn 1 tháng tuổi ngồi bất động bên tảng đá, mắt nhòe nước. Cạnh đó là đứa con gái mới lên 10 đen đúa gầy guộc đang mếu máo. Người phụ nữ bất hạnh đó là Thào Thị Xào, ở bản Trống Páo Sang, vợ anh Lý A Lềnh - một nạn nhân chưa tìm thấy thi thể. Chứng kiến cảnh này, nhiều người không cầm được nước mắt.

Chị Xào cho hay nghe hung tin chồng gặp nạn, từ 6g sáng ba mẹ con dắt díu nhau vượt dốc lên tìm, thế nhưng thi thể anh Lềnh vẫn mất dạng. “Chừng nào chưa đưa được anh ấy về, ba mẹ con sẽ còn bám trụ lại đây” - chị nói trong nghẹn ngào.

Cách đó 2km, bên bờ đất cạnh vệ suối Tú Lệ, người dân bản La Pán Tẩn phải nghẹn ngào đưa tiễn hai người thân trong một buổi trưa. Nạn nhân là hai anh em Hảng A Sùng và Hảng A Dinh. Không để người xấu số nằm trơ trọi thêm, người thân họ đã tìm khoảnh đất trên sườn núi rồi khâm liệm, an táng luôn cho họ. Bà Hảng Thị Mỷ đã 81 tuổi nhưng vẫn còng lưng chống gậy lên núi tìm cháu. Vật vã đau đớn bên thi thể đứa cháu, bà Mỷ đau đớn cho hay tranh thủ thời gian chờ lúa chín hai anh em rủ nhau vào núi mót quặng tính bán kiếm thêm chút tiền, nhưng chưa kịp thấy quặng thì cả hai mãi mãi không quay về nữa.

Đau đớn nhất là gia đình ông Hảng Tống Chua khi cả ông và vợ là Thào Thị Của cùng con trai Hảng A Giàng đều vùi mình dưới bùn đá.

Hỗ trợ khẩn cấp nạn nhân

Ngay trong sáng 8-9-12, tỉnh Yên Bái, huyện Mù Cang Chải cùng Công ty Thịnh Đạt đã chia làm ba đoàn đi thăm hỏi, chia buồn với gia đình các nạn nhân xấu số, UBND tỉnh hỗ trợ 4,5 triệu đồng/người chết, 1,5 triệu đồng/người bị thương, huyện Mù Cang Chải chuyển đến mỗi hộ gia đình có người bị nạn 100kg gạo. Riêng Công ty Thịnh Đạt hỗ trợ gia đình nạn nhân là người của công ty 30 triệu đồng và 10 triệu đồng cho mỗi người thiệt mạng hoặc bị thương ngoài công ty.

Điểm nóng khai thác quặng trái phép

Ông Giàng Chứ Ly, chủ tịch UBND xã La Pán Tẩn, cho biết mỏ Trống Pá Sang là một trong những điểm nóng khai thác quặng trái phép diễn ra nhiều năm nay. Có thời điểm có tới 1.000 người dân trong xã và các xã lân cận kéo đến khai thác quặng tại đây. Từ sau cơn bão số 5, do mưa nhiều, lượng người tới mỏ giảm còn khoảng vài trăm. Lực lượng công an xã phối hợp với bảo vệ, công nhân của mỏ lập chốt, tuần tra ngăn chặn nhưng không xuể. Ông Ly cho biết ngày 28-8-12, xã và các thôn bản đã tổ chức cho người dân ký cam kết không mót quặng tại các bãi thải. Tuy nhiên mấy ngày gần đây do mưa lớn, xối trơ quặng nên người dân đã tiếp tục quay lại hoạt động và xảy ra vụ tai nạn đáng tiếc.

Theo ông Đào Xuân Thịnh - giám đốc Công ty cổ phần Thịnh Đạt, mỏ Trống Pá Sang hoạt động từ năm 2010, tại mỏ từng xảy ra hiện tượng người dân vào cướp quặng, hành hung bảo vệ. Điều may mắn là bước vào mùa mưa, mỏ vừa cho hơn 200 công nhân tạm dừng việc, chỉ cắt cử vài bảo vệ trông coi kho bãi, máy móc, nếu không chưa biết hậu quả vụ lở đất sẽ kinh khủng thế nào.

Trao đổi với Tuổi Trẻ tại hiện trường, đại tá Phạm Ngọc Thắng - phó giám đốc Công an tỉnh Yên Bái - cho biết sau khi hay tin vụ tai nạn, lãnh đạo công an tỉnh, phòng cảnh sát hình sự đã có mặt tại hiện trường phối hợp tìm kiếm người bị nạn và điều tra nguyên nhân vụ việc. Bước đầu cơ quan công an xác định đây là một vụ tai nạn bất ngờ do sạt lở đất từ trên đỉnh núi, khu vực sạt lở nằm ngoài phạm vi taluy của mỏ khai thác. Qua kiểm tra, đối chiếu cho thấy doanh nghiệp đảm bảo về hồ sơ, thủ tục, pháp lý trong khai thác mỏ tại đây.

Lâm Hoài