Group “Phù thủy chữa bệnh” điểm mặt quảng cáo láo về chữa bệnh

Group “Phù thủy chữa bệnh” điểm mặt quảng cáo láo về chữa bệnh

Tác giả: BS. Phan Xuân Trung

https://www.thesaigontimes.vn/... đăng ngày 12/12/2019, 13:43.

(TBKTSG) - Nhiều hàng hóa, thông qua các dịch vụ quảng cáo trên các trang web, Facebook, YouTube, được tiếp thị đến từng khách hàng mục tiêu một cách hiệu quả. Đó là điều đáng mừng vì nó giúp phát triển thị trường. Tuy nhiên, đó cũng là điều đáng sợ nếu như các loại hàng hóa rao bán liên quan đến sức khỏe không chính thống hoặc mang tính lừa gạt. Trên một số trang quảng cáo thuốc tẩy giun, người ta đọc thấy những lời hù dọa rất khủng khiếp về ký sinh trùng: ký sinh trùng gây ung thư, ký sinh trùng tạo mụt cóc, tạo mụn thịt trên da, tạo mùi hôi trong hơi thở, ký sinh trùng chui vào tim, vào mắt... Trên trang quảng cáo đó đăng đầy các hình ảnh ghê rợn để thúc đẩy người đọc đến quyết định phải mua thuốc diệt ký sinh trùng. Cuối bài quảng cáo là hình ảnh chai “thuốc”, chương trình khuyến mãi giảm giá 50%... Người ta cũng thấy những lời quảng cáo có cánh về “vòng huyền á kim Nhật Bản” dùng để trị tăng huyết áp. Theo đó, vòng đeo tay này có nam châm, tạo từ trường hút chất sắt trong hồng cầu, giúp lưu thông dòng máu, điều hòa khí huyết... và vì vậy, nó làm... bình ổn huyết áp. Trên Facebook, người ta còn tự ý nêu ý kiến cá nhân rằng khi trẻ con sốt thì không nên dùng thuốc hạ sốt Paracetamol mà chỉ nên dùng thuốc của người dân tộc... Người ta còn kháo nhau nhịn đói để tiêu diệt tế bào ung thư. Có bệnh viện quảng cáo cấy tế bào gốc để chữa thoái hóa khớp... Nhiều, rất nhiều những thông tin bịa đặt, dẫn dụ, thiếu bằng chứng khoa học... nhằm dẫn dắt người đọc tin rồi đi đến quyết định mua một loại hàng hóa nào đó mà người ta muốn bán. Phải công nhận rằng những người đăng quảng cáo này rất... có nghề. Họ nói rất hay, hình ảnh minh họa rất ấn tượng, thủ pháp lôi kéo mua hàng bằng cách tạo thời gian khuyến mãi... rất chuyên nghiệp. Do vậy, nhiều người đã rơi vào tình trạng tiền mất tật mang. Những hàng hóa được rao bán có thể là các thực phẩm chức năng, các vòng đeo tay vô hại khi sử dụng. Những người bán hàng sẽ tự vui vẻ và nghĩ rằng họ không trao một món hàng độc hại cho người tiêu dùng và vì vậy không bị truy cứu trách nhiệm. Tuy nhiên, sự thật có nhiều điều gây hại từ việc nói láo để kinh doanh dựa trên sức khỏe này. 1. Vòng huyền á kim Nhật Bản trị tăng huyết áp: hoàn toàn không có lý thuyết lẫn thực nghiệm nào chứng minh tác dụng làm giảm hay bình ổn huyết áp cho một người đang bị bệnh tăng huyết áp. Người ta tin rằng khi đeo vòng á kim thì bình ổn huyết áp nên không cần uống thuốc. Và vì không điều trị đúng, huyết áp có thể tăng tự nhiên và gây tai biến mạch máu não. Đó là chưa kể các loại vòng này có những viên sắt non khi tiếp xúc mồ hôi tay thì tạo gỉ sét, gây viêm da. Nhiều, rất nhiều những thông tin bịa đặt, dẫn dụ, thiếu bằng chứng khoa học... nhằm dẫn dắt người đọc tin rồi đi đến quyết định mua một loại hàng hóa nào đó mà người ta muốn bán. 2. Thuốc điều trị ký sinh trùng: là một loại thực phẩm chức năng nào đó, không rõ tác dụng. Điều tai hại là những lời quảng cáo đã cung cấp một lượng kiến thức rác, bịa đặt chỉ nhằm để hù dọa. Khi quảng cáo nói rằng những mụn thịt trên da là do nhiễm ký sinh trùng và người ta mua thuốc đó để uống, có thể giun sán thì bị tẩy đi thật nhưng mụn thịt vẫn còn đó, khiến cho người dân hoang mang không biết mụn thịt đó có phải là... ung thư hay không. Mặt khác, để tẩy giun, một viên Fugacar 500 mg chỉ có vài ngàn đồng, trong khi một chai thuốc diệt ký sinh trùng được bán với giá 500.000 đồng, sau khi đã được giảm giá 50%. 3. Bệnh thoái hóa khớp xảy ra do di truyền, do tác động ngoại lực, do tuổi tác... Việc điều trị thoái hóa khớp cần phải được bác sĩ chuyên khoa điều trị. Chưa có bằng chứng nào cho thấy tế bào gốc được tiêm vào khớp thì có thể chữa được chứng thoái hóa khớp. Nhiều bác sĩ chính quy và nhiều độc giả mạng chân chính đã rất bất bình trước những kiểu thông tin mang tính lừa gạt để lấy tiền bệnh nhân, đồng thời gieo rắc thông tin phản khoa học. Mặt khác, sau một thời gian mua hàng trên mạng, người mua sẽ cảm thấy mua hàng trên mạng là mua hàng dỏm, giả, mất lòng tin nơi thương mại điện tử. Điều này ảnh hưởng đến các nhà kinh doanh thương mại điện tử chân chính. Trước những thông tin rác như vậy, một số bác sĩ và người có kiến thức đã lập ra trang (group) Phù thủy chữa bệnh, với mục tiêu chỉ ra các bài quảng cáo láo, kinh doanh trục lợi trên sức khỏe người khác bằng các thông tin giả tạo, lừa bịp. Nhiều bác sĩ có tiếng tham gia group như Tăng Hà Nam Anh, Phan Xuân Trung, Nguyễn Ngọc Hiền, Hồ Mạnh Tường, Huỳnh Việt Dũng... Các bác sĩ đã góp bài, tham gia phân tích tính sai trái của các thông tin quảng cáo. Chỉ sau một tuần lễ khai trương, group đã thu hút được trên 600 thành viên tham gia. Thông tin là một dạng thức ăn tinh thần cho người đọc thế hệ mới, vì vậy việc tham gia loại trừ các thông tin độc hại, nhất là trong lĩnh vực an toàn sức khỏe nhân dân là điều cần làm. Đến nay, group Phù thủy chữa bệnh trông như một gian hàng triển lãm hàng gian, hàng giả trong lĩnh vực thuốc chữa bệnh. Bạn đọc Facebook nhanh chóng nhận diện ra những mặt hàng gian ác đang hoành hàng trên thị trường mạng, bảo nhau tránh xa, tham gia tẩy chay cho kẻ gian không còn đất sống. Qua group này, các tác giả cũng đặt ra một câu hỏi về vai trò quản lý thông tin của Bộ Thông tin và Truyền thông, về vai trò quản lý sản phẩm thuốc chữa bệnh của Bộ Y tế ở đâu.