Bảo hộ, giá đường trong nước gấp đôi giá thế giới

Bảo hộ, giá đường trong nước gấp đôi giá thế giới

Copy từ http://sgtt.vn/Tieu-dung/171165/Bao-ho-gia-duong-trong-nuoc-gap-doi-gia-the-gioi.html ; đăng ngày 12/10/12 ; mục Tiêu dùng .

SGTT.VN - Hiện nay, ngành mía đường vẫn được bảo hộ bằng hạn ngạch. Đầu tháng 10 đến nay, giá đường RE thế giới giảm còn hơn 400 USD/tấn. Nếu nhập từ khu vực AFTA chịu 5% thuế suất, cộng thêm chi phí vận chuyển, bao bì… giá về cảng chưa tới 10.000 đồng/kg, bán lẻ 11.000 đồng/kg là hợp lý. Trong khi đó, các nhà máy đường vẫn duy trì giá đường RE trong nước cao gần gấp đôi đường nhập, còn đường RS trên 15.000 đồng/kg

Trong cuộc họp mới đây với các doanh nghiệp tiêu thụ đường, mặc dù giá đường thế giới giảm rất mạnh nhưng hiệp hội Mía đường Việt Nam vẫn khẳng định không thể hạ giá đường vào lúc này. Hiệp hội Mía đường Việt Nam thừa nhận nhược điểm lớn nhất trong cạnh tranh của ngành đường là giá thành sản xuất luôn ở mức cao nhất thế giới.

Bánh kẹo Việt Nam sử dụng nguyên liệu đường giá cao, sẽ khó khăn trong cạnh tranh với bánh kẹo ngoại nhập. Ảnh: Lê Quang Nhật

Số ít được lợi,số đông chịu thiệt

Trong cuộc họp mới đây, ông Trương Phú Chiến, tổng giám đốc công ty cổ phần Bibica, cho biết các hộ tiêu thụ đường trong nước rất mệt mỏi với cách điều hành giá của các nhà máy. Thời gian qua, giá đường liên tục lên xuống, trồi sụt thất thường và luôn cao hơn giá thế giới vài ba chục phần trăm. Để xoá bỏ tình trạng này, ông Chiến đề nghị Nhà nước phải dỡ bỏ ngay chính sách bảo bộ bằng thuế suất, hạn ngạch để các nhà máy đường cạnh tranh. Nếu tiếp tục can thiệp bằng mệnh lệnh hành chính, theo ông Chiến, ngành mía đường không bao giờ… vươn ra thế giới được.

Cả nước có 40 nhà máy đường, chỉ còn duy nhất nhà máy đường Trà Vinh là chưa cổ phần hoá, Nhà nước nắm giữ 100% vốn. Hiện cũng có nhiều nhà máy cổ phần hoá 100%, có nhà máy 100% vốn nước ngoài... Như vậy, việc bảo hộ ngành đường, mà thực chất là bắt người tiêu dùng phải mua đường với giá cao chỉ làm lợi cho một nhóm cổ đông.

Theo ông Trương Phú Chiến, chính sách bảo hộ ngành đường còn gây ra cạnh tranh thiếu bình đẳng cho các doanh nghiệp ngành khác. “Doanh nghiệp làm bánh kẹo phải cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu không bị hạn ngạch, thuế suất nhưng lại phải mua đường giá cao từ các nhà máy đường được bảo hộ”, ông nói.

Cố ý... giá thành cao?

Hiệp hội Mía đường cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do mía của Việt Nam giá thành cao. Hiện tại, nông dân Thái Lan sản xuất mía quy mô nông hộ từ vài chục tới vài trăm hecta và sử dụng cơ giới hoá, năng suất mía trên 100 tấn/ha, chất lượng trên 13 chữ đường. Ở nước ta, nhất là khu vực miền Trung, đồng bằng sông Cửu Long thì ngược lại, quy mô nhỏ lẻ, chỉ 0,5 – 1ha/hộ, làm thủ công nên chi phí tăng cao, chất lượng mía thấp, bình quân chỉ 8 – 9 chữ đường. Ông Nguyễn Thành Long, chủ tịch hiệp hội Mía đường Việt Nam, cho rằng, để sản xuất ra 1 ký đường phải tốn tới 12.500 đồng tiền mua mía; trong khi Thái Lan chỉ mất hơn 6.000 đồng. Các chi phí nhiên liệu, vận hành, lao động… làm ra 1 ký đường tốn thêm 3.000 đồng, còn Thái Lan chi phí này thấp do nhà máy điều khiển tự động. Vì vậy nên giá thành sản xuất 1 ký đường trong nước khoảng 15.500 đồng (chưa kể lãi ngân hàng); còn Thái Lan chưa tới 10.000 đồng.

Tuy nhiên, khi xây dựng một nhà máy đường, chắc chắn yếu tố quy mô vùng nguyên liệu đáp ứng công suất phải được nhà đầu tư đặt lên hàng đầu. Thế nhưng, 13 tỉnh thành đồng bằng sông Cửu Long, quanh năm nằm trong vùng ngập nặng lại mọc lên 13 nhà máy đường để rồi phải chia nhau vỏn vẹn có 50.000ha mía. Trong số 13 nhà máy nói trên, riêng chỉ có nhà máy đường Cần Thơ có vùng nguyên liệu hơn 14.000ha, còn lại Bến Tre, Cà Mau, Kiên Giang hay Sóc Trăng mỗi nhà máy chỉ có 1.000 – 2.000ha mía.

“Đúng là quy hoạch từ đầu có sai sót, tập trung quá nhiều nhà máy nên vào vụ thiếu mía, chạy không hết công suất, làm tăng chi phí”, ông Long thừa nhận. Chưa kể, nguyên tắc để một nhà máy đường hoạt động hiệu quả, công suất ép phải trên 8.000 tấn mía/giờ. Tuy nhiên, 13 nhà máy ở ĐBSCL hiện nay cũng chỉ có đường Cần Thơ công suất 6.000 tấn/giờ, còn lại đều dưới 5.000 tấn, cá biệt có nhà máy chỉ 2.500 – 3.000 tấn như Bến Tre, Kiên Giang, Cà Mau, Trà Vinh.

Giá thành sản xuất đường cao còn do các biện pháp thu hồi lợi nhuận từ các sản phẩm sau đường như cồn, mật rỉ, điện… gần như đang bị nhà máy bỏ trống. Thông thường, các sản phẩm phụ thu từ hoạt động chế biến đường gồm bã mía (chiếm 25 – 30% trọng lượng mía đem ép), rỉ mật (chiếm 3 – 5%), bùn lọc (1,5 – 3%). Số phụ phẩm này, nếu đầu tư bài bản, sẽ mang lại giá trị cao hơn sản phẩm chính là đường. Một nhà máy đường công suất ép 6.000 tấn mía/ngày nếu đầu tư nhà máy phát điện bằng nguyên liệu bã mía, ngoài đảm bảo đủ nguồn điện cho nhà máy đường hoạt động, còn có thể tạo ra lợi nhuận từ việc bán điện giúp giảm giá thành sản xuất đường từ 0,3 – 0,5%...

Hoàng Bảy

Hồi đó mạnh tỉnh nào tỉnh ấy làm mọi cách xây dựng bằng được nhà máy đường cho riêng tỉnh mình...