Mất hết tính người

Thay mặt Hội đồng xét xử (HĐXX), chủ tọa Trương Việt Toàn tóm tắt vụ án thể hiện, đất Đồng Sênh ở Đồng Tâm là đất quốc phòng nhưng ông Lê Đình Kình (SN 1936) cùng các bị cáo trong vụ thành lập Tổ đồng thuận nhằm lấn chiếm, sử dụng và vu khống chính quyền.

Vụ Đồng Tâm: Tòa tuyên án tử hình 2 bị cáo - ảnh 1Hội đồng xét xử vụ án.

Nhóm này nhiều lần chống đối cơ quan chức năng và thậm chí còn bắt giữ trái phép giữ công an, cán bộ... Sáng 9/1, khi cảnh sát vào thôn Hoành bảo vệ các mục tiêu đã bị Tổ đồng thuận ném bom xăng, lựu đạn, dùng dao tấn công bất chấp việc lực lượng chức năng kêu gọi chống đối.

Lúc này, các cảnh sát Nguyễn Huy Thịnh, Phạm Công Huy và Dương Đức Hoàng Quân khi tiến trên trần nhà đã bị ngã xuống hố sâu 4m. Thấy vậy, Lê Đình Chức (con ông Kình) và cháu là Lê Đình Doanh đã dùng dao nhọn chọc xuống rồi nhiều lần đổ xăng vào hố, thiêu 3 cảnh sát tử vong.

Vì những hành vi trên, Viện KSND TP Hà Nội đã truy tố 25 bị cáo trong vụ về tội “Giết người”, 4 bị cáo về tội “Chống người thi hành công vụ”. Tại tòa, đại diện viện kiểm sát đã thay đổi quan điểm, chuyển tội danh cho 19 bị cáo từ “Giết người” sang “Chống người thi hành công vụ”.

Đánh giá 19 bị cáo này, kiểm sát viên cho rằng về bản chất, họ không phải là người chống đối quyết liệt; phạm tội với lỗi cố ý gián tiếp, không trực tiếp thực hiện hành vi dẫn đến hậu quả làm ba công an tử vong…

Một số luật sư của các bị cáo nêu quan điểm, điều tra chưa làm rõ hành vi giết người trong vụ và cần trả hồ sơ điều tra bổ sung; thực nghiệm hiện trường… Ngược lại, luật sư của 3 cảnh sát hi sinh phản đối, cho rằng các liệt sĩ bị nhóm bị cáo sát hại là đúng, không cần trả hồ sơ điều tra bổ sung.

Được nói lời sau cùng, tất cả các bị cáo đều nhận tội, xin lỗi gia đình 3 liệt sĩ. Bị cáo Lê Đình Chức nói chỉ mong được 3 gia đình thông cảm để lương tâm mình thanh thản phần nào. Đa số các bị cáo cũng xin các luật sư dừng việc bào chữa cho mình.

Qua xét xử, tòa án khẳng định vụ án được điều tra, truy tố theo đúng quy định, các bị cáo không khiếu nại hành vi, quyết định của người hoặc cơ quan tiến hành tố tụng nên tất cả hợp pháp. Luật sư của Lê Đình Công cho rằng để Công an TP Hà Nội điều tra vụ án sẽ không khách quan nhưng HĐXX thấy vụ án xảy ra trên địa bàn Hà Nội nên công an sở tại điều tra là phù hợp với luật tố tụng.

HĐXX cũng khẳng định, 6 bị cáo Lê Đình Công, Lê Đình Chức, Lê Đình Doanh, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển, Nguyễn Quốc Tiến đã bàn bạc, quyết tâm thực hiện hành vi giết người từ trước khi vụ án xảy ra.

Hành vi của các bị cáo vô cùng tàn ác như dùng tuýp sắt chọc, ném bom xăng, gạch đá… hậu quả gây ra cái chết vô cùng thương tâm của các anh. Hành vi của bị cáo tàn bạo đến mức thi thể các liệt sĩ không thể nhận dạng được, phải xét nghiệm AND để phân biệt.

Các bị cáo thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp, mục đích giết càng nhiều càng tốt; hành vi này mất hết tính người. Do vậy, viện kiểm sát truy tố 6 bị cáo về tội “Giết người” với các tình tiết giết 2 người trở lên, có tính côn đồ; vì lý do công vụ của nạn nhân là đúng pháp luật, có căn cứ.

HĐXX còn nhận thấy, các bị cáo có ném lựu đạn - là vũ khí có tính sát thương cao, có thể gây hậu quả chết nhiều người; việc không ai chết nằm ngoài ý muốn của các bị cáo. Đối chiếu pháp luật, HĐXX thấy cần xét xử thêm các bị cáo Công, Hiểu, Chức, Tuyến, Doanh, Tiến về tình tiết sử dụng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người.

Vụ Đồng Tâm: Tòa tuyên án tử hình 2 bị cáo - ảnh 2Các bị cáo tại tòa.

Cảnh sát có thi hành công vụ

Với nhóm còn lại, HĐXX xác định họ được hứa chia đất Đồng Sênh nên đi theo các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu… Trước khi vụ án xảy ra, các bị cáo đã góp tiền mua xăng, làm bom xăng, mua lựu đạn… Các bị cáo cũng họp bàn việc chống đối, mang vũ khí lên trần nhà để tấn công cảnh sát và vào sáng 9/1 có dùng bom xăng, bùi nhùi ném vào cảnh sát nên đã thực hiện hành vi rất tích cực.

Tuy nhiên, HĐXX thấy các bị cáo là nông dân, trình độ nhận thức pháp luật hạn chế lại bị kích động, đe dọa, được hứa hẹn chia đất Đồng Sênh nên đi theo. Các bị cáo không trực tiếp gây ra cái chết của 3 liệt sĩ; ra tòa có thành khẩn khai báo; vào sáng 9/1, các bị cáo không biết và không tham gia việc đổ xăng thiêu 3 chiến sĩ. Do vậy, đại diện viện kiểm sát rút một phần truy tố, chuyển tội danh cho 19 bị cáo là có căn cứ, đúng pháp luật.  

Ý kiến luật sư cho rằng nguyên nhân sâu xa của vụ án là tranh chấp đất đai, tòa án thấy ý kiến này chưa phù hợp và triệt để. Lý do, từ năm 1980, đã có các quyết định từ cơ quan chức năng xác định toàn bộ đất sân bay Miếu Môn là đất quốc phòng, có lập hồ sơ bản đồ với 16 mốc giới.

Từ năm 2013, các bị cáo thường xuyên chống đối, vi phạm pháp luật nên các cơ quan từ địa phương tới trung ương đã kiểm tra, thanh tra và cho thấy đất Miếu Môn là đất quốc phòng. Đa số nhân dân Đồng Tâm và chính bị cáo Bùi Viết Hiểu thừa nhận việc này. Nếu các bị cáo không đồng ý, có thể khiến nại và không thể tập trung mua vũ khí, chống đối, giết người.

Về ý kiến cho rằng chưa đủ kết luận 3 chiến sĩ hi sinh vì bị thiêu bằng xăng, HĐXX nhận thấy giám định thể hiện 3 cảnh sát hi sinh do tác động của nhiệt, cường độ mạnh. Các bị cáo Chức, Doanh khai rõ tại tòa khi nghe thấy 3 chiến sĩ dưới hố đã chọc dao xuống, đổ xăng xuống thiêu nên HĐXX thấy đủ cơ sở cái chết của 3 nạn nhân là do các bị cáo gây ra.

Ý kiến cho rằng các bị cáo không biết lý do công vụ, HĐXX thấy cảnh sát phải vào bảo vệ việc thi công tường rào tại Miếu Môn, nhân dân… Các bị cáo cũng khai, biết công an vào thôn Hoành vào ngày 9/1 và ngay khi thấy công an, các bị cáo đã bắn pháo, ném đá… HĐXX khẳng định, yếu tố thi hành công vụ của công an rất rõ, việc luật sư đề nghị trả hồ sơ điều tra việc này là không có căn cứ chấp nhận.

Tại tòa, trước các luật sư, cơ quan báo chí… các bị cáo đều thừa nhận chuẩn bị bom xăng, lựu đạn… và đã sát hại 3 chiến sĩ đồng thời khẳng định đã nhận thức rõ hành vi phạm tội của mình, mong muốn được tha thứ. Như vậy, không có căn cứ thể hiện các bị cáo bị bức cung như trình bày của một số luật sư.

HĐXX kết luận, hành vi của các bị cáo coi là thường tính mạng, sức khỏe của người khác; vô cùng dã man, tàn bạo, mất hết tính người... Vụ án gây nên sự phẫn nộ, bất bình trong nhân dân cả nước, đòi hỏi mức án thật nghiêm khắc mới có thể răn đe và phòng ngừa chung.

Trong vụ, Lê Đình Công được xác định là chủ mưu cầm đầu, thường xuyên hô hào việc giết công an và còn phân công nhiệm vụ cho các bị cáo khác. Công trực tiếp ném bom xăng, lựu đạn về phía công an nên có vị trí, vai trò cao nhất. Bị cáo đã thành khẩn khai báo nhưng cần loại bỏ vĩnh viễn để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Bị cáo Lê Đình Chức cũng ném bom xăng, chọc dao làm công an ngã xuống hố; trực tiếp đổ xăng xuống hố làm 3 cảnh sát bị thiêu chết… Việc này thể hiện quyết tâm phạm tội của bị cáo nên cũng cần áp dụng hình phạt nghiêm nhất để đảm bảo tính nghiêm minh.

Cũng theo HĐXX, bị cáo Lê Đình Doanh đã chuẩn bị vũ khí, trực tiếp ném gạch, bom xăng vào cảnh sát; đổ xăng, châm lửa gây ra cái chết của 3 nạn nhân. Hành vi của bị cáo rất quyết liệt, trực tiếp gây ra cái chết của 3 cảnh sát. Doanh có nhân thân xấu, có 3 tiền án nhưng không lấy đó làm bài học, lại phạm tội nghiêm trọng hơn. Chủ tọa khẳng định, lẽ ra cần loại bỏ vĩnh viễn Doanh khỏi xã hội nhưng trong vụ, bố và chú của Doanh đã bị tước bỏ quyền sống nên không cần thiết phải loại bỏ bị cáo này khỏi xã hội để thể hiện tính nhân đạo.

Bị cáo Bùi Viết Hiểu thuộc nhóm chủ mưu, cầm đầu, là thủ lĩnh tinh thần của Tổ đồng thuận; trực tiếp chuẩn bị vũ khí, ném bom xăng vào công an. Tuy nhiên, bị cáo đã trên 70 tuổi, không trực tiếp gây ra cái chết, đã thành khẩn khai báo nên có thể giảm nhẹ hình phạt.  

Các bị cáo còn lại đều thành khẩn khai báo, nhận thức rõ hành vi phạm tội của mình, thực hiện tội phạm có mức độ, mong được hưởng khoan hồng của pháp luật; nhiều bị cáo có nhân thân tốt, gia đình cách mạng… nên được xem xét giảm nhẹ.

Về trách nhiệm dân sự, các gia đình bị hại đều yêu cầu các bị cáo bồi thường theo quy định pháp luật. HĐXX thấy nhóm Công, Chức, Tuyển, Doanh, Hiểu, Tiến đều gây ra cái chết của 3 nạn nhân nên phải liên đới bồi thường cho gia đình 3 liệt sĩ.

Mức án của 6 bị cáo phạm tội “Giết người”:

Lê Đình Công (SN 1964) tử hình.

Lê Đình Chức (SN 1980) tử hình.

Lê Đình Doanh (SN 1988) tù chung thân.

Bùi Viết Hiểu (SN 1943) 16 năm tù.

Nguyễn Văn Tuyển (SN 1974) 12 năm tù.

Nguyễn Quốc Tiến (SN 1980) 13 năm tù.

Mức án 23 bị cáo phạm tội “Chống người thi hành công vụ”:

 Nguyễn Văn Quân (SN 1980) 5 năm tù.

Lê Đình Uy (SN 1993) 5 năm tù.

Lê Đình Quang (SN 1984) 5 năm tù.

Bùi Thị Nối (SN 1958) 6 năm tù.

Bùi Thị Đục (SN 1957) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo (tù treo).

Nguyễn Thị Bét (SN 1961) 3 năm tù treo.

Nguyễn Thị Lụa (SN 1956) 3 năm tù treo.

Trần Thị La (SN 1978) 3 năm tù treo.

Bùi Văn Tiến (1979) 5 năm tù.

Nguyễn Văn Duệ (SN 1962) 3 năm tù.

Lê Đình Quân (SN 1976) 5 năm tù.

Bùi Văn Niên (SN 1980) 3 năm tù treo.

Bùi Văn Tuấn (SN 1991) 3 năm tù.

Trịnh Văn Hải (SN 1988) 3 năm tù

Nguyễn Xuân Điều (SN 1952) 3 năm tù treo.

Mai Thị Phần (SN 1963) 30 tháng tù treo.

Đào Thị Kim (SN 1983) 24 tháng tù treo.

Lê Thị Loan (SN 1966) 30 tháng tù treo.

Nguyễn Văn Trung (SN 1988) 18 tháng tù treo

Lê Đình Hiển (SN 1989) 15 tháng tù treo.

Bùi Viết Tiến (SN 2000) 15 tháng tù treo.

Nguyễn Thị Dung (SN 1963) 15 tháng tù treo 

Trần Thị Phượng (SN 1984) 15 tháng tù treo.

MĐ - X.A