Đại dịch COVID-19 ảnh hưởng tới nhiều hoạt động phòng chống lao ở Việt Nam

Do dịch bệnh COVID-19, nhiều hoạt động phòng chống lao bị ảnh hưởng ở cả trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Tại Việt Nam, hàng chục nghìn người mắc lao không được phát hiện kịp thời.

Đại dịch COVID-19 gây ra nhiều hậu quả nặng nề trong phòng chống lao

Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình phòng chống lao Quốc gia PGS.TS Nguyễn Viết Nhung chia sẻ với phóng viên, trong mấy năm trở lại đây, cả thế giới tập trung nguồn lực chống COVID-19, các hoạt động khác bị đẩy lùi về phía sau trong đó có cả việc phòng chống lao.

Zalo
Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình phòng chống lao Quốc gia PGS.TS Nguyễn Viết Nhung phát biểu tại hội nghị

Thực tế tại BV Phổi Trung ương, nhiều hậu quả nặng nề do bệnh lao đã xuất hiện trở lại. Năm 2021, Việt Nam có tới 25.000 người mắc bệnh lao không được phát hiện. Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động phòng chống lao, số người tới các cơ sở y tế phát hiện lao giảm mạnh, nhiều địa phương đã chuyển công năng Bệnh viện chuyên khoa lao và bệnh phổi sang điều trị Covid – 19, người bệnh lao không biết đến đâu để chẩn đoán, phát hiện, điều trị, làm gia tăng nguồn lây lao trong cộng đồng, tăng số người mắc và tử vong...

Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao của thế giới năm 2022 là "Invest to end TB. Save lives" (Tập trung nguồn lực, chấm dứt bệnh lao và cứu lấy sinh mạng con người). Đó là tập trung mọi nguồn lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống bệnh lao, đạt được các cam kết chấm dứt bệnh lao, cứu sống hàng triệu người trên thế giới không đáng phải chết vì bệnh lao. Đầu tư vào chẩn đoán, điều trị dự phòng và chăm sóc bệnh lao sẽ cứu sống thêm hàng triệu người. Mỗi 1 đô la đầu tư cho mục tiêu này sẽ đem lại 43 đô la và nhiều lợi ích của một xã hội khỏe mạnh.

Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao của Việt Nam năm 2022 là "Giảm thiểu tác động của Covid-19 – Tập trung nguồn lực – Tăng cường phát hiện bệnh lao".

"Mục tiêu của năm nay là phải phát hiện nhiều nhất số người mắc lao, bù đắp cho chỉ tiêu của năm 2021…. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không đáng có của hơn 10.000 người một năm, giúp cho hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao", PGS.TS Nguyễn Viết Nhung nói.

Trên thế giới, bệnh lao vẫn là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong cao. Mỗi ngày có hơn 4.100 người chết vì bệnh lao và gần 28.000 người mắc. Kể từ năm 2000, với những nỗ lực toàn cầu nhằm chống lại bệnh lao, ước tính khoảng 66 triệu người đã được chữa khỏi.

Tuy nhiên, với sự xuất hiện của đại dịch COVID-19 đã đảo ngược từ 5-8 năm tiến bộ trong việc cung cấp các dịch vụ lao thiết yếu và giảm gánh nặng bệnh lao trên toàn cầu. Tác động rõ ràng nhất là sự sụt giảm đáng kể trên toàn cầu về số lượng bệnh nhân mới được phát hiện. Con số này giảm từ 7,1 triệu người năm 2019 xuống 5,8 triệu người năm 2020, giảm 18% so với mức năm 2019 và thấp hơn rất nhiều so với con số khoảng 9,9 triệu người ước tính mới mắc lao năm 2020. Các mục tiêu phòng chống lao toàn cầu đến năm 2020 hầu hết đều chưa đạt được. Việc giảm khả năng tiếp cận với chẩn đoán và điều trị lao đã dẫn đến gia tăng số ca tử vong do lao.

Zalo
Việt Nam vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Có hơn 172.000 người người mắc bệnh lao và 10.400 người chết vì bệnh lao (báo cáo WHO 2020). Trong đó, 63% bệnh nhân lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng thuốc và gia đình đối mặt với những chi phí lớn cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao. Đáng chú ý, 70% người mắc lao trong độ tuổi lao động. Vì vậy, lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình.

Hàng năm, cả nước phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được phát hiện và báo cáo mới chỉ đạt 60%, có nghĩa là có tới 40% số bệnh nhân lao chưa được phát hiện và hoặc được phát hiện nhưng chưa được báo cáo trong cộng đồng.

Zalo
Á hậu Thụy Vân kêu gọi nhắn tin ủng hộ Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao – PASTB

Phát hiện lao sớm giúp cứu sống người bệnh đồng thời giảm nguồn lây ra cộng đồng

Theo Chủ nhiệm Chương trình phòng chống lao Quốc gia, năm nay, Chương trình phòng chống lao quốc gia đưa ra mục tiêu là 20 triệu phụ nữ trong 20 triệu gia đình có kiến thức thực hành bảo vệ gia đình họ không mắc lao cũng như có hiểu biết về COVID-19 và hậu COVID-19. Bởi đây là 2 căn bệnh có nhiều điểm tương đồng, với nhiều triệu chứng tương tự nhau. Chi hội Phụ nữ sẽ là nòng cốt trong công tác tuyên truyền hướng dẫn phòng, chống lao đến từng hội viên Hội Phụ nữ Việt Nam trong toàn quốc. Khi người dân xuất hiện triệu chứng sẽ dễ dàng tìm đến các cơ sở y tế để được phát hiện sớm bệnh lao.

Zalo
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung tặng quà cho một số bệnh nhân hỗ trợ họ chiến thắng bệnh lao.

Bên cạnh đó, các cơ sở y tế đóng vai trò quan trọng, cung cấp các dịch vụ thân thiện, có chất lượng giúp người dân phát hiện sớm bệnh lao. PGS.TS Nguyễn Viết Nhung nhấn mạnh: "Chương trình phòng chống lao quốc gia sẽ có hướng dẫn để tăng cường phát hiện bệnh lao trong bối cảnh cụ thể như hiện nay". Thực tế là vẫn còn 11 tỉnh giao bệnh viện chuyên khoa chỉ điều trị COVID-19, điều này làm giảm năng lực trong hoạt động phòng chống lao ở các địa phương.

COVID-19 và lao đều là 2 căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan qua không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhưng bệnh lao vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Bệnh lao là kẻ giết người thầm lặng. Không ai bị mắc lao mà tử vong ngay, bệnh thường kéo dài âm thầm và phát hiện muộn. Từ khi phát bệnh đến khi tử vong thì đã lây sang rất nhiều người khác. Vì vậy, phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng và giảm nhanh dịch tễ bệnh lao.

Cũng nhân dịp này, Bệnh viện Phổi Trung ương - Chương trình Chống lao Quốc gia - Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao – PASTB tiếp tục phối hợp với Cổng thông tin nhân đạo Quốc gia 1400 mở cổng nhắn tin ủng hộ người mắc bệnh lao.

- Thời gian: từ 00h00 ngày 22/03/2022 đến 24h00 ngày 20/5/2022.

- Cú pháp soạn tin nhắn: TB gửi 1402 (20.000 đồng/tin nhắn, không giới hạn số lượng tin nhắn).

Mỗi tin nhắn gửi đi sẽ tạo thêm cơ hội cho người bệnh lao được điều trị khỏi, giảm nguồn lây trong cộng đồng.

Phú Thọ áp dụng nhiều biện pháp để giảm thiểu các ca bệnh

Tại tỉnh Phú Thọ, Chương trình Chống lao có mạng lưới trải rộng từ tỉnh đến cơ sở với một bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh, 13/13 trung tâm y tế huyện, thị, thành có Tổ chống lao, thiết lập phòng khám lao và 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn có cán bộ chuyên trách và cộng tác viên tại các khu dân cư.

Hoạt động phòng, chống lao đã đạt được kết quả tích cực. Nhận thức của người dân về bệnh lao ngày càng được nâng lên, người bệnh tuân thủ theo phác đồ điều trị, tỷ lệ người bệnh điều trị khỏi đạt 94%. Trong những năm qua, Bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ đã triển khai hiệu quả chương trình khám sàng lọc bệnh lao miễn phí trong cộng đồng cho những đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao. Qua đó, ngày càng có nhiều người bệnh lao được phát hiện và điều trị, góp phần hạn chế lây lan.

Trung bình mỗi năm các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh phát hiện mới và đưa vào quản lý điều trị cho từ 650 - 750 người bệnh. Trong năm 2021, toàn tỉnh Phú Thọ đã khám cho 24.807 người nghi lao, xét nghiệm đờm 13.388 trường hợp; thu nhận điều trị 496 bệnh nhân lao các thể; 100% trường hợp người bệnh lao mới được đưa vào quản lý và điều trị.

Bộ Y tế.

IMG_0460