| Copy từ http://www.thegioivohinh.com/diendan/showthread.php?t=22926 ; đăng ngày21/01/11 ,do nick name "Hết xài" đưa lên,mục Đạo Thiên chúa . |
| Tha La là một địa danh thuộc ấp An Hội xã An Hòa, huyện Trảng Bàng tỉnh Tây Ninh. |
| Nơi đây có 1 xóm đạo mà bà con theo đạo Thiên Chúa lâu đời nhất Tây Ninh, lịch sử họ đạo đã có trên 160 năm. |
 |
| Theo sách Tây Ninh Xưa và Nay của tác giả Huỳnh Minh, xuất bản năm 1972 thì vào cuối thời Minh Mạng, khoảng 1840, có một nhóm giáo dân độ vài chục gia đình được cha Cosimo Trí dìu dắt, chạy nạn tới khu rừng Tha La, khai quang lập ấp xây dựng cuộc sống, đồng thời cố gắng bảo tồn gốc đạo và niềm tin. Để tránh sự theo dõi và phát giác của viên chức triều Nguyễn đang ở thời kỳ e ngại đạo ngoại lai khiến bị theo dõi, những buổi lễ thường phải lưu động. Một tàn cây cổ thụ, một mái lá đơn sơ, hoặc túp liều tranh ủ dột cũng mang đủ ý nghĩa và mang tính chất của cái nhà thờ. Nhiều lúc phải làm lễ ban đêm. Khắp vùng xã An Hoà xưa hầu như đều có dấu chân của con Chúa. Cha chủ chiên Cosimo Trí đã thấp một ngọn nến giữa rừng âm u, vừa khai hoang lập ấp vừa ẩn náu, vừa mưu sinh, vừa khai sáng nguồn suối tâm linh tươi mát cho các con chiên, để nó trôi chảy cho đến ngày hôm nay. Nếu triều đình có lệ phong thần cho những vị có công khai làng mở mang bờ cõi thì chính cha Trí cũng là vị rất xứng đáng được phong Thánh Hoàng bổn cảnh của dân chúng An Hoà. |
| Sau năm 1863, khi Pháp chiếm 3 tỉnh miền Nam Nam kỳ thì hoàn cảnh thuận tiện hơn. Việc truyền đạo Chúa được nhà cầm quyền Pháp khuyến khích và giúp đỡ. Giáo dân gom tụ lại Tha La đông hơn và họ đạo Tha La được chính thức thành lập, trực thuộc Toà Thánh La Mã. Nhà thờ có nơi cố định, đầu tiên được xây cất, với vật liệu đơn sơ. Từ điểm nầy, các vị cha tiếp nối đi đến các địa phương khác để truyền đạo và lập thêm xứ đạo mới. Ngày nay ở Tây Ninh, đạo Công Giáo vẫn phát triển song hành với các tôn giáo khác. Đi đâu cũng thấy nhà thờ, ngay cả vùng thánh địa Cao Đài cũng có. |
| Vì nhờ sự cho phép của người Pháp họ đạo Tha La phát triển ngày càng mạnh mẽ và vững vàng. Vào đầu thế kỷ 20 nhà thờ được xây cất qui mô hơn. Tuy vậy người Công Giáo Tha La không quay lưng lại với dân tộc. Chúng ta không đủ tài liệu để biết Tha La có tham gia phong trào Cần Vương và Văn Thân chống Pháp hay không, nhưng chắc chắn vào mùa Thu năm 1945, thanh niên Tha La, nhất là thành phần trí thức đã tích cực tham gia phong trào kháng chiến ở đất Nam Kỳ. Và chính thời điểm nầy, nhà thơ Vũ Anh Khanh cũng gia nhập đi theo phong trào kháng chiến, ông đã làm bài thơ để đời, trong đó có những câu cho thấy rằng người Tha La đã đặt tình yêu quê hương tổ quốc lên trên hết: |
| Trời xa xanh, mây trắng nghẹn ngàn hàng |
| Ngày hiu quạnh. ờ...Ơ...Hơ... Tiếng hát, |
| Buồn như gió lượn, lạnh dài đôi khúc nhạc. |
| Tiếng hát rằng: |
| Tha La hận quốc thù, |
| Tha La buồn tiếng kiếm. |
| Tha La qua thi ca và âm nhạc: Não nùng chưa! Tha La nguyện hy sinh..."> |
| Mặc dù đã có lịch sử lâu đời nhưng xóm đạo Tha La chỉ được mọi người thực sự biết đến khi nhà thơ Vũ Anh Khanh(sinh năm 1926 tại Phan Thiết Bình Thuận, mất năm 1956) sáng tác bài thơ "Tha La xóm đaọ" sau khi ông đến thăm Tha La. |
| Tác phẩm của ông gồm có: truyện dài Nửa bồ xương khô, Bạc xíu lìn, Cây ná trắc, truyện ngắn có Đầm ôrô, Ngũ Tử Tư, Sông máu, Bên kia sông. Tác phẩm của Vũ Anh Khanh có giá trị, tiêu biểu cho dòng văn chương thời kỳ kháng Pháp ở Nam Bộ. Nhưng, dường như nhiều người chỉ nhớ đến Vũ Anh Khanh với bài thơ Tha La xóm đạo: |
| "Đây Tha La xóm đạo, |
| Có trái ngọt, cây lành. |
| Tôi về thăm một dạo, |
| Giữa mùa nắng vàng hanh, |
| Ngậm ngùi, Tha La bảo: |
| - Đây rừng xanh, rừng xanh, |
| Bụi đùn quanh ngõ vắng, |
| Khói đùn quanh nóc tranh, |
| Gió đùn quanh mây trắng, |
| Và lửa loạn xây thành. |
 |
| Viễn khách ơi! Hãy dừng chân cho hỏi |
| Nắng hạ vàng ngàn hoa gạo rưng rưng |
| Đây Tha La một xóm đạo ven rừng. |
| Có trái ngọt, cây lành im bóng lá, |
| Con đường đỏ bụi phủ mờ gót lạ |
| Ngày êm êm lòng viễn khách bơ vơ! |
| Về chi đây! Khách hỡi! Có ai chờ? |
| Ai đưa đón? |
| Xin thưa, tôi lạc bước! |
| Không là duyên, không là bèo kiếp trước, |
| Không có ai chờ, đưa đón tôi |
| Rồi quạnh hiu, khách lặng lẽ cúi đầu, |
| Tìm hoa rụng lạc loài trên vệ cỏ. |
| Nghìn cánh hoa bay ngẩn ngơ trong gió |
| Gạo rưng rưng, nghìn hoa máu rưng rưng. |
| Nhìn hoa rơi, lòng khách bỗng bâng khuâng. |
 |
| Tha La hỏi: - Khách buồn nơi đây vắng? |
| - Không, tôi buồn vì mây trời đây trắng! |
| - Và khách buồn vì tiếng gió đang hờn? |
| Khách nhẹ cười, nghe gió nổi từng cơn. |
| Gió vun vút, gió rợn rùng, gió rít, |
| Bỗng đâu đây vẳng véo von tiếng địch: |
| - Thôi hết rồi! Còn chi nữa Tha La! |
| Bao người đi thề chẳng trở lại nhà |
| Nay đã chết giữa chiến trường ly loạn! |
| Tiếng địch càng cao, não nùng ai oán |
| Buồn trưa trưa, lây lất buồn trưa trưa |
| Buồn xưa xưa, ngây ngất buồn xưa xưa |
| Lòng viễn khách bỗng dưng tê tái lạnh |
| Khách rùng mình, ngẩn ngơ người hiu quạnh |
| - Thôi hết rồi! Còn chi nữa Tha La! |
| Đây mênh mông xóm đạo với rừng già |
| Nắng lổ đổ rụng trên đầu viễn khách. |
| Khách bước nhẹ theo con đường đỏ quạch. |
| Gặp cụ già đang ngắm gió bâng khuâng |
| Đang đón mây xa... Khách bỗng ngại ngần: |
| - Kính thưa cụ, vì sao Tha La vắng? |
| Cụ ngạo nghễ cười rung rung râu trắng, |
| Nhẹ bảo chàng: "Em chẳng biết gì ư? |
| Bao năm qua khói loạn phủ mịt mù! |
| Người nước Việt ra đi vì nước Việt |
| Tha La vắng vì Tha La đã biết, |
| Thương giống nòi, đau đất nước lầm than". |
 |
| Trời xa xanh, mây trắng nghẹn ngàn hàng |
| Ngày hiu quạnh. Ờ... ơ... hơ... Tiếng hát, |
| Buồn như gió lượn, lạnh dài đôi khúc nhạc. |
| Tiếng hát rằng: |
| Tha La hận quốc thù, |
| Tha La buồn tiếng kiếm. |
| Não nùng chưa! Tha La nguyện hy sinh |
| Ờ... ơ... hơ... Có một đám chiên lành |
| Quỳ cạnh Chúa một chiều xưa lửa dậy |
| Quỳ cạnh Chúa, đám chiên lành run rẩy: |
| - Lạy đức Thánh Cha! |
| Lạy đức Thánh Mẹ! |
| Lạy đức Thánh Thần |
| Chúng con xin về cõi tục để làm dân... |
| Rồi... cởi trả áo tu, |
| Rồi... xếp kinh cầu nguyện |
| Rồi... nhẹ bước trở về trần... |
| Viễn khách ơi! Viễn khách ơi! |
| Người hãy ngừng chân, |
| Nghe Tha La kể, nhưng mà thôi khách nhé! |
| Đất đã chuyển rung lòng bao thế hệ |
| Trời Tha La vần vũ đám mây tang, |
| Vui gì đâu mà tâm sự? |
| Buồn làm chi cho bẽ bàng! |
| Ờ... ơ... hơ... Ờ... ơ... hơ... Tiếng hát; |
| Rung làm lạnh, ngân trầm đôi khúc nhạc, |
| Buồn tênh hênh, não lòng lắm khách ơi! |
| Tha La thương người viễn khách quá đi thôi! |
| Khách ngoảnh mặt nghẹn ngào trông nắng đổ |
| Nghe gió thổi như trùng dương sóng vỗ |
| Lá rừng cao vàng rụng lá rừng bay... |
| Giờ khách đi. Tha La nhắn câu này: |
| - Khi hết giặc, khách hãy về thăm nhé! |
| Hãy về thăm xóm đạo |
| Có trái ngọt cây lành |
| Tha La dâng ngàn hoa gạo |
| Và suối mát rừng xanh |
| Xem đám chiên hiền thương áo trắng |
| Nghe trời đổi gió nhớ quanh quanh..." |
 |
| Trước năm 1975, nhạc sĩ Dũng Chinh đã phổ nhạc bài thơ Tha La xóm đạo. Ca sĩ Giao Linh hát bài này |
| Nhạc sĩ Sơn Thảo cũng phổ bài thơ thành ca khúc Hận Tha La, ca sĩ Thanh Tuyền hát. |
| Viễn Châu, một soạn giả cải lương nổi tiếng cũng đã mượn ý và lời bài thơ của Vũ Anh Khanh để viết tình khúc tân cổ giao duyên Tha La xóm đạo, nghe nghệ sĩ Thành Được hát , ngoài ra Chí Tâm cũng có thể hiện bài tân cổ Hận Tha La |
| Thành công của những ca khúc, tình khúc phổ từ bài thơ đã tạo cho bài thơ Tha La xóm đạo ngày càng bay bổng, vang xa, lan tỏa rộng hơn. |
| 1 số hình ảnh về xóm đạo Tha La (10 ảnh) |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Tha La by Night-Tuy không theo đạo nhưng tôi vẫn cảm nhận được sự ấm áp, sự gần gũi giữa những người đã khuất với những người còn sống. Trong ngày đầy ý nghĩa này mọi người trong bất cứ gia đình nào dù ở đâu cũng trở về vây quần bên nhau , xua đi cái lạnh lẽo của nghĩa trang, họ cùng nhau thắm những ngọn nến lung linh trên mộ người thân của họ. Cả nghĩa trang Tha La như bừng sáng bởi những ngọn nến ấy. Tha La đêm nay bỏng trở nên nhộn nhịp , sôi nổi, thắm đậm tình làng xóm , tình người để những người ngoại Đạo như tôi không cảm thấy lạc lõng.Rolleiflex 2.8E Fujipro 160s out date 2008 convert BW//Xóm đạo Tha La,Ấp An Hội - xã An Hòa-huyện Trảng Bàng - Tây Ninh 1-11-2011 |
 |
 |
 |
 |
| (Tổng hợp sưu tầm từ nhiều nguồn trên internet) |
Chủ Nhật, 23 tháng 1, 2011
Xóm đạo Tha la
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét